นักเรียนได้รับการดูแลช่วยเหลืออย่างทั่วถึง และตรงตามสภาพปัญหา
นักเรียนรู้จักตนเอง และควบคุมตนเองได้
สัมพันธภาพระหว่างครูกับนักเรียนเป็นไปด้วยดี และอบอุ่น
ถูกทุกข้อ

ระบบการดูแลช่วยเหลือนักเรียน มีกระบวนการดำเนินงานอย่างเป็นระบบและมีขั้นตอนชัดเจน ครูทุกคนมีส่วนเกี่ยวข้อง
คณะกรรมการสถานศึกษา ผู้ปกครอง ชุมชน มีส่วนร่วมในการดูแลช่วยเหลือนักเรียน
ครูแนะแนวเป็นบุคลากรหลักในการดำเนินงานระบบการดูแลช่วยเหลือนักเรียน
การดูแลช่วยเหลือนักเรียนเพื่อให้นักเรียนมีคุณลักษณะที่พึงประสงค์ที่โรงเรียนกำหนด

ครูแนะแนว
ครูที่ปรึกษา
ครูผู้สอน
ผู้ปกครอง

การรู้จักนักเรียนเป็นรายบุคคล-การพัฒนาและส่งเสริมนักเรียน-การป้องกันและแก้ไขปัญหา-การคัดกรองนักเรียน-การส่งต่อ
การคัดกรองนักเรียน-การรู้จักนักเรียนเป็นรายบุคคล-การพัฒนาและส่งเสริมนักเรียน-การป้องกันและแก้ไขปัญหา-การส่งต่อ
การรู้จักนักเรียนเป็นรายบุคคล-การคัดกรองนักเรียน-การป้องกันและแก้ไขปัญหา-การพัฒนาและส่งเสริมนักเรียน-การส่งต่อ
การคัดกรองนักเรียน-การรู้จักนักเรียนเป็นรายบุคคล-การส่งต่อ-การป้องกันและแก้ไขปัญหา-การพัฒนาและส่งเสริม

กลุ่มเสี่ยง
กลุ่มเสี่ยงสูง
กลุ่มมีปัญหา
กลุ่มพิเศษ

ครูสมชายพบว่า ด.ญ.หนูนา นักเรียนชั้น ม.2 ไม่มาเรียน 2 วันแล้ว เมื่อติดต่อผู้ปกครองทราบว่าขาดเรียนเพราะไม่อยากเรียนคณิตศาสตร์ ครูจึงไปเยี่ยมบ้าน พูดคุย ใกล้ชิด สอบถามปัญหา ดูแลช่วยเหลือด้วยตนเองก่อน
ครูปานวาดพบว่า ด.ญ. แนน นักเรียนชั้น ม.2 ไม่ค่อยพูด ไม่สบตากับใคร ชอบนั่งเหม่อลอย ไม่มีเพื่อนสนิท จึงส่งตัวไปพบกรูแนะแนว
ครูสรพงษ์พบว่า ด.ญ. ไนท์ นักเรียนชั้น ม. 2 มีอาการปวดหัวอยู่บ่อยๆ โดยเฉพาะวันอังคารที่ต้องเรียนวิชาภายาอังกฤษ จึงส่งตัวไปพบครูพยาบาล
ครูนนทวัต พบว่า ด.ญ. นุ่น นักเรียนชั้น ม.1 ไม่อยู่นิ่ง ชอบเล่นซุกซน ไม่มีระเบียบวินัย ชวนเพื่อนคุยในห้องเรียน ครูจึงส่งตัวไปพบครูปกครอง

ครูแนะแนวมีหน้าที่ต้องดำเนินการศึกษานักเรียนเป็นรายบุคคล คัดกรอง ส่งเสริม ป้องกัน ช่วยเหลือแก้ไขและส่งต่อ
ครูแนะแนวสอนระบบดูแลช่วยเหลือนักเรียนในคาบกิจกรรมแนะแนว
ครูแนะแนวมีหน้าที่ให้คำปรึกษานักเรียนที่มีปัญหาในกรณีที่ครูที่ปรึกษาไม่สามารถแก้ไขหรือยากต่อการช่วยเหลือ
ครูแนะแนวมีหน้าที่วางแผนการดำเนินงานให้คณะทำงานระบบดูแลช่วยเหลือนักเรียน

เก็บข้อมูลพื้นฐานของนักเรียนทุกคน
สร้างฐานข้อมูลในระบบการดูแลช่วยเหลือนักเรียน
ศึกษาทำความเข้าใจนักเรียนอย่างเพียงพอ
รู้ความเป็นมาลึกๆ ของนักเรียนเพื่อให้ง่ายต่อการอบรม

การเยี่ยมบ้านนักเรียน
ระเบียนสะสม
แบบสอบถาม
แฟ้มสะสมผลงาน

เป็นต้นทางของระบบในการนำเข้าข้อมูลเพื่อนำไปใช้วางแผนพัฒนานักเรียน
เป็นข้อมูลพื้นฐานของระบบในการนำไปบริหารจัดการงบประมาณ
เป็นข้อมูลที่รวบรวมและนำมาวิเคราะห์เพื่อใช้ในการคัดกรอง
เป็นข้อมูลที่จำเป็นสำหรับครูทุกคนเพื่อช่วยเหลือได้ทันท่วงที

ปรับปรุง ปลูกฝัง ป้องกัน
ป้องกัน ปรับปรุง ปลูกฝัง
ป้องกัน ปลูกฝัง ปราบปราม
ปลูกฝัง ปรับปรุง ปราบปราม

การสังเกตนักเรียนในชั้นเรียน – แบบบันทึกพฤติกรรม
การพูดคุยซักถาม – แบบสอบถาม
การเยี่ยมบ้าน – แบบบันทึกการเยี่ยมบ้าน
การสัมภาษณ์นักเรียน – แบบบันทึกการสัมภาษณ์

น.ส.มด นักเรียนชั้น ม.6 เหม่อลอย บ่นกับเพื่อนสนิทว่าไม่อยากมีชีวิตอยู่
นายอาร์ท นักเรียนชั้น ม.5 มีเพื่อนพบว่าแอบสูบบุหรี่ที่บ้านหลายครั้ง
นายแจ๊ค นักเรียนชั้น ม.4 ชอบยกมือถามคำถามสงสัยทุกชั่วโมง
น.ส.ข้าว นักเรียนชั้น ม.6 สนิทสนมกับเพื่อนต่างเพศ เพื่อนชุบซิบว่าเธอกำลังท้อง

ด.ช.เอ ชอบลักขโมยของเพื่อนในห้อง
ด.ช.เอ็ม แอบไปสูบบุหรี่วันละ 1 ซอง
ด.ช.โจ มีคะแนนเฉลี่ยภาคเรียนที่ผ่านมา 2.00
ด.ช.ต้อง ไม่กล้าออกมานำเสนอผลงานหน้าห้องเรียน

การตรวจสุขภาพ ตรวจปัสสาวะ
การให้คำปรึกษา ให้กำลังใจ
การทำกลุ่มจิตสังคมบำบัด
การจัดจัดกิจกรรมค่ายฟื้นฟู

ตกลงกับลูกในการใช้เวลากับคอมพิวเตอร์
พ่อแม่พูดคุย มีเวลาให้ลูกมากขึ้น
ทำโทษทันทีที่ลูกนั่งเล่นเกมเกิน 1 ชั่วโมง
วางคอมพิวเตอร์ไว้ในที่เปิดเผย

ค่ายทักษะชีวิต
ค่ายแนะแนวสู่มหาวิทยาลัยที่ใฝ่ฝัน
ค่ายบำเพ็ญประโยชน์ต่อสังคม
ค่ายลูกเสือ

การชี้แนวทางเพื่อการตัดสินใจที่เหมาะสมในเรื่องที่มีความสำคัญมาก
การช่วยให้วัยรุ่นที่กำลังประสบกับความทุกข์ และต้องการความช่วยเหลือบางอย่าง สามารถผ่านเรื่องราวไปได้
การคลี่คลายความทุกข์ทางจิตใจและอารมณ์ การช่วยในการปรับเปลี่ยนทัศนคติและรูปแบบของพฤติกรรมของวัยรุ่น
ถูกทุกข้อ

ขั้นตอนแรกต้องทำความคุ้นเคย สร้างสัมพันธภาพที่ดีกับนักเรียนก่อน
เวลาที่ใช้ในการให้คำปรึกษาแต่ละครั้งไม่กำหนดจนกว่าจะแก้ไขปัญหาได้
การตัดสินใจแก้ไขปัญหาต้องเกิดจากตัวนักเรียน
ครูควรชี้นำนักเรียนในการแก้ไขปัญหาทุกเรื่อง

ไม่รับนักเรียนมาดำเนินการช่วยเหลือเอง กรณีที่เกินขีดความสามารถ
การรักษาความลับของนักเรียนที่ส่งต่อมารับคำปรึกษาหรือช่วยเหลือ
การจัดทำเอกสารประสานองค์กรที่ให้ความช่วยเหลืออย่างเป็นทางการ
ครูคนเดียวไม่อาจพัฒนาเด็กได้รอบค้าน จึงควรสร้างเครือข่ายการช่วยเหลือ